Elisabeth Otter-Knoll Stichting

Eikenplein 2

Gesticht in 1886 gebouw van 1912
Was bestemd voor: Protestantse vrouwen boven de 55 jr.
Huidige bestemming: Sinds 1982 verzorgingshuis EOKS in Buitenveldert

Bijzonderheden: gevelsteen

Johanna Elisabeth Sophia Knoll trouwde in december 1847 op bijna dertig jarige leeftijd met de redelijk gefortuneerde makelaar Adolf Fortgens Otter. Van Utrecht, waar zij om onopgehelderde reden door haar grootouders was opgevoed, verhuisde zij naar de Leliegracht 46 in Amsterdam. In 1857 verhuisde het echtpaar, dat kinderloos zou blijven, naar de Kloveniersbrgwal 97.  Een jaar later overleed Fortgens Otter, hij werd in de Nieuwe Kerk begraven. Weer een jaar later overleed haar schoonmoeder en Elisabeth´s bleek van beiden de enige erfgenaam. Een paar jaar daarvoor waren haar opa en vader gestorven van wie zij ook de enige erfgename was, kortom Elisabeth was op haar 41e jaar een vermogende vrouw. Drie jaar later is zij hertrouwd – buiten gemeenschap van goederen!- met de dominee Hendrik Luësen. In de jaren van hun huwelijk hebben zij veel gereisd. Luëssen overleed in 1887 en Elisabeth was opnieuw weduwe.

Al in een testament van 1886 is sprake van een stichting voor dames uit den deftigen stand en van een tehuis voor oude Zeekapiteins en stuurlieden der koopvaardij, het laatste op verzoek van Fortgens Otter en haar schoonmoeder, beide zijn er gekomen. Bij haar overlijden in 1900 bleek zij haar wensen ten aanzien van de uitvoering daarvan zeer nauwkeurig te hebben omschreven. Zij wilde fatsoenlijke dames die onvermogend, en zonder eigenschuld, niet in staat zijn in haar eigen onderhoud te voorzien een onbezorgde oude dag verschaffen. Want voor vrouwen uit de ‘mindere stand’ waren er genoeg hofjes. De dames moesten beschikken over een eigen jaarlijks inkomen van 500 gulden, dat met 500 gulden door de stichting werd verhoogd en waarover zij vrij konden beschikken. Zij moesten 500 gulden entree betalen maar daarna was dan ook alles vrij. Nog tijdens haar leven werd besloten dat het gebouw moest komen op een terrein dat eigendom was van de stichtster in het Oosterparkkwartier. Bij testament had zij precies bepaald hoe het eruit zou moeten zien. Alle woningen beschikten over een kleine entree, een zit- en slaapkamer en WC, met een raam aan de straatkant. Aan beide zijden van de ingang bevonden zich de regentenkamer en de directeurswoning, waarachter de binnentuin. In de achtervleugel bevonden zich de eetkamer, conversatiezaal en leeszaal. Deze waren door middel van schuifdeuren verbonden en konden zo tot een grote zaal gemaakt worden bij feesten. En dat alles chic gemeubileerd! In de kelder waren de provisiekamers, de keukens en centrale verwarming.

Op 28 februari 1912, na vele tegenslagen en veel later dan de wens van Elisabeth, werd het Dames Gesticht geopend, en konden 17 gelukkige dames hun intrek nemen. En in 1916 werd de Fortgens Otter Stichting geopend nadat het woonhuis aan de Kloveniersburgwal hiertoe verbouwd was. Wegens gebrek aan belangstelling werd deze stichting in 1923 al weer opgeheven en hebben de laatste bewoners onderdak gevonden in het Dames Gesticht. In de jaren zestig van de vorige eeuw veranderden de opvattingen ten aanzien van ouderenhuisvesting, en ook het Dames Gesticht voldeed op den duur niet meer aan de eisen. In 1980 ging de eerste paal de grond in en op 30 november 1982 werd het nieuwe gebouw van de Elisabeth Otter Knoll Stichting geopend. Een algemeen verzorgingshuis gecombineerd met aanleunwoningen, aan de Loowaard in Buitenverldert. Het is er weer even chic ingericht. De inrichting van de regentenkamer met de mooiste stukken van Elisabeth is meeverhuisd naar de nieuwe regentenkamer en een groot portret van haar siert de hal.

Het gebouw aan het Eikenplein is indertijd voor een symbolisch bedrag verkocht aan Het Oosten. Het hofje is nu van Ymere die het verhuurt. In de rechtervleugel individuele wooneenheden, in de linkervleugel een woongroep en aan de voorkant rechts is een gemeenschappelijke huiskamer met een kookeiland. In de vroegere eetzaal- conversatiezaal- leeszaal is sinds 1984 een artotheek gevestigd, later het CBK.

Het CBK is in 2009 verhuisd naar Oranje-Vrijstaatkade 71

 

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *