Nieuwe Keizersgracht 94
Gesticht in 1774
Was bestemd voor: RK vrouwen boven de 50 jaar.
Huidige bestemming: Oudere vrouwen met RK levensbeschouwing.
Beschrijving hofje:
Dit hofje werd bij testament gesticht door Jonkvrouwe Cornelia Elisabeth Occo, het moest “Het Gebouw van Barmhertigheijd” worden genoemd en binnen 15 jaar na haar overlijden worden gebouwd. Het was bestemd voor 33 vrouwen, “Arme Weduwen sonder kinderen, of arme Vrijsters… booven de vijfftig jaaren oud, van de Roomse Religie, met preeferentie soo veel mogelijk van Burgers van Amsterdam voor vreemdelingen…”. Verder bepaalde zij dat de regenten moesten zorgen voor zieke vrouwen, door doktoren en medicijnen beschikbaar te stellen. En mocht er dan na aftrek van alle onkosten nog geld over zijn uit de opbrengsten van het belegde geld, dan konden de regenten een bepaalde toelage in geld of goederen vaststellen, om de bewoonsters tegemoet te komen in hun levensonderhoud.
Cornelia Occo werd in 1692 geboren als telg uit het geslacht van de bekende bankier /koopman Pompeius Occo.
Zij was een zakenvrouw, deed in transacties, handel en beleggingen, dankzij de erfenis van haar ouders, en bleef ongehuwd. Al gedurende haar leven had zij veel aandacht voor liefdadigheid en armenzorg. In 1752 liet zij haar testament opmaken, waarin zij bepaalde dat een groot deel van haar vermogen moest worden besteed aan de bouw en inrichting van een hofje. Na haar dood in 1758 was het haar jongste broer Lucas Pompeius Occo die de uitvoering daarvan op zich nam. In 1774 werd met de bouw begonnen en in 1776 konden de eerste bewoonsters hun intrek nemen. Het was toen een vierkant gebouw met in het midden een bleekveld. Daarachter bevond zich een grote moestuin met vruchtbomen, te bereiken via een poort in het achtergebouw. In 1816 is door douairière Roest van Alkemade een kapel geschonken, gewijd aan de heilige Elisabeth, beschermster van de zieken, echter wel ten koste van drie woningen.
Rond 1893 is de achtervleugel afgebroken en zijn de zijvleugels vervangen door langere vleugels, aan het eind verbonden door een achtermuur. Het aantal woningen kwam daardoor op 50 en de tuin werd twee maal zo diep.
Het torentje met uurwerk uit de achtervleugel, werd aangebracht aan de binnenzijde van de toegangspoot. Even als een gedenksteen daaronder, die verwijst naar de eerste steenlegging. In de tijd van Alings (1965) waren de bedsteden uitgebroken en was centrale verwarming aangelegd. De 46 bewoonsters, die beschikten over een eenkamerwoning met kookgelegenheid en een badkamer, genoten nog steeds vrij wonen.
Met een subsidie van de Provincie en van de gemeente, is het Occo Hofje in 1990 /91 geheel gerestaureerd. Door samenvoeging werd het aantal woningen teruggebracht tot 25 ruime tweekamerwoningen, met keuken, badkamer en berging. Tevens werd een aantal extra voorzieningen aangebracht zoals liften en een alarmsysteem, want de bewoonsters moeten zo lang mogelijk op het hofje kunnen blijven wonen. De huismeester houdt toezicht op het welzijn van de bewoonsters en is altijd bereikbaar via het alarmsysteem. In de kapel worden nog regelmatig diensten gehouden, waarbij een van de bewoonsters ‘heel mooi op het orgel speelt’ zo werd mij verteld. Een gesloten TV circuit zorgt ervoor dat ook zieke bewoonsters de mis kunnen volgen. De sacristie achter de kapel wordt tegenwoordig gebruikt door de dokter, de fysiotherapeut, de pedicure en ‘wat hier al niet meer komt’, zei een van de bewoonsters. Ja, de dames worden hier nog altijd goed verzorgd.
Sinds een aantal jaren horen ook de naastgelegen huizen bij het hofje. In het ene huis is een gezamenlijke ruimte voor de dames ingericht en in het andere huis wonen studenten. Zij wonen gratis en als tegenprestatie vervangen zij de huismeester, wanneer hij met vakantie of een weekend weg is. Het Occo Hofje is nog steeds in handen van de oorspronkelijke Stichting. De regels zijn wat versoepeld en er moet ook hier gewoon huur worden betaald, maar verder heeft dit hofje alle kenmerken van de oorspronkelijke opzet behouden.